Şekillendiriş sungaty muzeýi okuw ýylynyň başlanmagyna bagyşlap žiwopis eserlerini görkezdi

photo

Şekillendiriş sungaty muzeýinde Bilimler we talyp ýaşlar gününe bagyşlanan sergi garaşylmaýan ýakymly sowgatlary peşgeş berdi. 1-nji sentýabra bagyşlanan belli işlerden başga-da, muzeýiň gorunda saklanylýan adygmadyk suratlaryň goýulmagy žiwopis muşdaklaryna uly sowgat boldy.

Milli žiwopis mekdebiniň ägirtleriniň biri Yzzat Gylyjowyň «Kitap bazary» atly köpleriň söýgüsini gazanan işi maşgala albomyndaky fotosuratlary ýada salýar... Aşgabadyň geçen asyryň 50-nji ýyllaryndaky Güneş nuruna dolan köçesi, sadaja mekdep ýarmarkasy. Awtor inçe nýuanslarda döwrüň ruhuny beripdir. Žiwopis eseriniň gahrymanlarynyň biri-de nurly türkmen güneşi – ol ähli ýere: howa-da, ýere-de, jaýlaryň diwarlaryna-da, alyjylardyr satyjylaryň ýüzlerine-de mährini çaýýar...

Her ýylky tematiki sergilerde goýulýan, beýleki bir ajaýyp surat – Pýotr Tutinasowyň «Ertir mekdebe» atly işidir. Okuw ýylynyň başlaryna sabyrsyzlyk bilen garaşýan gyzjagaz bireýýäm tomaşaçylaryň söýgüsini gazandy. 50-nji ýyllarda mekdep okuwçylarynyň ählisiniň göteren içi depder-kitaply portfeli-de hemmelere tanyş. Suratda özüne maýyl edýän iň esasy zat – şol döwrüň ruhy: ýagty otag, açyk penjire we ýarym açyk reňkli perdeler okuwçylaryň şadyýanlygy bilen sazlaşýar.

Türkmenistanyň halk nakgaşy Ýewgeniýa Adamowanyň «1-nji sentýabr» atly işi hem okuw ýylynyň başlanmagyna bagyşlanan suratlaryň biridir. Awtor muzeýe gelýänlere tanyş suratyň gahrymanlarynyň hersiniň başdan geçirýän duýgylaryny özboluşly beripdir. Adamowanyň suraty biziň her birimiz barada: hemmämiz bir wagtlar tolgunyplar mekdep bosagasyndan ätläpdik, ilkinji mugallymymyz we synpdaşlarymyz bilen duşuşmaga howlugypdyk ýa-da çagalarymyzy mekdebe äkidipdik.

Türkmenistanyň halk nakgaşy Ýakup Annanurow hem öz döredijiliginde bilim temasyna uly üns beripdi. Sergide onuň işleriniň dördüsi goýlupdyr. Olaryň biri tanymal alym, edebiýatçy we halypa, filologiýa ylymlarynyň doktory Aman Kekilowyň portreti, Aşgabadyň mugallymçylyk ýörüte orta mekdebi onuň adyny göterýär.

Ýakup Annanurowyň «Mugallyma» atly işi-de belli eserleriň biridir. Bu gezek şol suratyň gapdalynda nakgaşyň üýtgeşik rakursda, saýry reňklerde, ýöne beýleki işleri ýaly nepis hem aksentli berlen ýaş mugallym barada başga bir işi görkezilýär.

Golaýda abatlanylyp welaýatlardan muzeý goruna alnan suratlaryň dördüsi ünsüňi özüne çekýär. Olaryň biri Nikolaý Didenkonyň «Şäher manzary» atly işinde Aşgabadyň eýýäm geçmişe öwrülen durmuşynyň bir sahypasy: oňaýly, jemendesi az kwartal, sowuk suwly aryk egremçesi, ötegçileri gür ýaprakly şahalary bilen jöwzadan goraýan seteram daragtlar şekillendirilipdir. Uly ýaşly aşgabatlylar üçin bu ýordum – olaryň ýaşlygyna syýahat bolup görünýär.

Bu ýerdäki portretleriň ikisi hem ünsüňi özünde egleýär. Olaryň biri Pawel Korolýowyň çeken belli ogtalmolog, türkmenlerden ilkinji bolup lukmançylyk ylymlarynyň doktory adyny alan, professor Sary Karanowyň portreti. Kakageldi Seýitmuhammedowyň çeken ikinji suratynda Habyp Annamyradow şekillendirilipdir. Onda maliýe hasabatyny ýöredýän ýaşuly bize siňňin bakyp dur...

Abatlanylan işlerden iň üýtgeşik özüne çekiji iş – näbelli awtoryň «Gyzjagazyň portreti» atly suratydyr. Gözleri şadyýanja uçganaklap duran mähirlije gyzjagaz kitap okamasyny goýup, bize bakýar. Nakgaş ýagtylyk-kölege geçişlerini we mylaýym reňkleri zehinli ulanyp, kiçijik gahrymanyň şadyýan duýgylaryny we döwre mahsuslygy bermegiň hötdesinden gelipdir...

Žiwopis eserleli arkaly bilimler dünýäsine syýahat bilim we halypalyk, şol sanda döredijilikde halypalyk temasyna giňişleýin garamaga, ugurlaryň we eýýamlaryň gatnaşyklarynyň, öňkileriň tejribesi bilen häzirki döwrüň täzeçilllik ideýalarynyň sazlaşygynyň döredijilik dünýägaraýşynyň ösüşi üçin näderejede möhümligine düşünmäge mümkinçilik berýär. Ýakymly açyşlar, gyzykly we estetiki syýahat üçin serginiň guramaçylaryna minnetdalryk sözlerini aýdýarys.